Bijna 10% loonsverhoging bij de NS. Loont staken dan toch?

Het is voor Nederlandse begrippen een van de ruimste cao-loonsverhogingen van de afgelopen jaren: de werknemers van de NS krijgen er ruim 9,5% loon bij de komende anderhalf jaar. En het zal niemand ontgaan zijn dat in de weken voorafgaand aan het cao-akkoord het openbaar vervoer een aantal dagen plat heeft gelegen als gevolg van stakingen. Zie je wel, zeggen sommigen dan, de optelsom is simpel. Flinke acties leiden tot hoger loon. Werkt staken dan toch?

Voor de RMU is de vraag of staken loont niet de belangrijkste vraag. De RMU neemt een principieel standpunt in, helemaal los van vraag of staken werkt of niet. Ja, hoewel staken op de korte termijn effect kan hebben, is staken voor de RMU daarmee niet gelegitimeerd. Staken staat ten enenmale lijnrecht tegenover de zaken waar de vakorganisatie RMU voor wil staan en de doelen die de RMU voor ogen heeft:

• De eer van God door Hem gehoorzaam te zijn in Zijn leefregels
• Het heil van onze naaste; om het goede voor de ander te bevorderen
• De voorziening in ons levensonderhoud
• De opdracht de aarde volgens Gods ordening te bouwen en te bewaren

Door te staken dienen wij deze doelen niet. God vraagt van ons gehoorzaamheid aan Zijn Woord. Bijbels gezien is er sprake van een gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer. De staking doorbreekt deze relaties, is contractbreuk en alleen daarom al af te wijzen. We staan op tegen God en tegen de naaste die over ons is gesteld. Dat is zelfhandhaving in plaats van het dienen van de naaste.

Staken zet de relatie dus op een verkeerde manier onder spanning. Natuurlijk zijn er naast het principiële standpunt ook veel economische argumenten tegen staken op te noemen. Maar het gaat allereerst over wederzijds vertrouwen en onderling respect. En daarom stelt de RMU tegenover het conflictmodel het harmoniemodel. Een model waarin partijen met een tegengesteld belang juist een conflict proberen te voorkomen door overleg en samenwerking, door te investeren in de relatie. Vanuit de overtuiging dat een conflict uiteindelijk meer kwaad dan goed doet. Staken stopt een keer, praten niet!

Wat de CAO van de NS betreft: het is een mooi resultaat, maar er zijn wel kritische kanttekeningen te plaatsen. Zo is het inmiddels wel duidelijk geworden dat niet alleen stakingen maar vooral ook het aandringen van het kabinet om een royale beweging richting de eisen van de vakbonden te maken, heeft geholpen om tot dit resultaat te komen. De Nederlandse staat is 100% eigenaar van de NS.

Pas op voor een loon-prijsspiraal!

De RMU is ervan bewust dat de hoge inflatie met name bij de lagere inkomens voor problemen zorgt. En dat juist de laagste inkomens extra ondersteuning nodig hebben. Toch moeten we oppassen voor het ontstaan van een loon-prijsspiraal, waarbij steeds hoger wordende lonen leiden tot steeds hogere prijzen, met als gevolg nog meer inflatie en een nog grotere roep om hogere lonen. In dit verband is het ook zeker van belang om oog te hebben voor het feit dat een van de belangrijkste oorzaken van de hoge inflatie de als gevolg van de geopolitieke situatie enorm gestegen energieprijzen. Is het verantwoord om deze inflatie op te vangen met een enorme loonontwikkeling?

Het standpunt van de RMU is dat we moeten voorkomen dat Nederland in een loon-prijsspiraal belandt. Want daarmee lopen we het risico om uiteindelijk tegen zeer negatieve aan te lopen, zoals het nog verder aanjagen de inflatie, het nog sneller stijgen van de productiekosten, het omvallen van ondernemingen en uiteindelijk een recessie.

Nog nooit heeft de koopkracht nooit zo onder druk gestaan als nu. Veel gezinnen zullen, als de omstandigheden niet veranderen, in grote problemen komen. Aandacht voor een reële loonontwikkeling is daarom meer dan terecht, zeker ook met het oog op de lagere inkomens. De RMU is daar ook voorstander van en zal zich daar ook voor inzetten. De lonen zijn in Nederland de laatste 20 jaar op een heel beheerste manier gegroeid en het kan ook niet ontkend worden dat de loonstijging hoger had moeten zijn, als we letten op de stijging van de arbeidsproductiviteit en de bloei van veel ondernemingen. Maar dat neemt niet weg dat we tegelijkertijd rust moeten bewaren en moeten voorkomen dat we via enorme loonstijging uiteindelijk de lagere inkomens in nog grotere problemen brengen.