RMU in zijn algemeenheid positief over koopkrachtmaatregelen kabinet

Rond Prinsjesdag pas weten we exact welke maatregelen het kabinet zal nemen om de koopkracht te ondersteunen, maar nu al zijn er een flink aantal voorgenomen maatregelen bekend geworden. Niet dat alle details van die maatregelen al kenbaar zijn, maar we weten in ieder geval een aantal hoofdlijnen en ook is al vrij duidelijk in welke richting het kabinet denkt als het gaat om de inkomensondersteuning in deze tijden van gierende inflatie. Een aantal maatregelen waardeert de RMU positief. In ieder geval is het voor de RMU duidelijk dat koopkrachtondersteuning hard nodig is om te voorkomen dat bijna anderhalf miljoen landgenoten onder de armoedegrens raken, en 10% van de kinderen zal opgroeien in een gezin onder de armoedegrens.

Welke maatregelen worden genomen?

Welke maatregelen heeft het kabinet voor ogen? Een overzichtje:

• Het minimumloon wordt met ingang van 1 januari 2023 met 10% verhoogd. De AOW en de bijstandsuitkering stijgen met dit bedrag mee.
• Net als dit jaar ontvangen de laagste inkomens in 2023 een bedrag van 1300 euro als compensatie voor de hoge energierekening.
• De inkomstenbelasting voor inkomens tot EUR 70.000 wordt verlaagd.
• De huurtoeslag en de zorgtoeslag worden in 2023 verhoogd met respectievelijk EUR 200 en EUR 400.
• Het kindgebonden budget (een soort extra kinderbijslag voor lagere en middeninkomens) wordt verhoogd.
• De accijnsverlaging op benzine en diesel wordt verlengd tot medio 2023

Visie RMU

Eerdere maatregelen, zoals de BTW-verlaging op energie, kwamen niet alleen de lagere inkomens maar vooral de meer vermogende Nederlanders ten goede. De RMU waardeert het dat het kabinet met het huidige pakket vooral ook heeft ingezet op ondersteuning van de lage inkomens, en dat is heel hard nodig. Gezinnen met de laagste inkomens gaan er met dit pakket zo’n EUR 3000 tot EUR 4000 op vooruit. Dat is absoluut positief, maar het neemt niet alle zorgen weg. Een van de belangrijkste van die zorgen is: hoe bereiken we dat een groot deel van de middeninkomens ondersteund wordt? Zij vormen het leeuwendeel van de consumptieve bestedingen, maar zullen het ook heel zwaar krijgen onder de hyperinflatie. En dat is een bedreiging voor onze economie. Zorgelijk is ook dat een aantal inkomensmaatregelen niet of nog niet kan worden ingevoerd omdat de systemen van bijvoorbeeld de belastingdienst dat niet toelaten en de capaciteit daarvoor ontbreekt. Verder mist de RMU een gemakkelijk in te voeren en eenvoudige maatregel: een verhoging van de onbelaste reiskostenvergoeding voor werknemers. Een substantiële verhoging zou een belangrijke inkomensondersteuning opleveren voor de werkenden onder de middeninkomens.

Er zit ook een andere kant aan het verhaal. Duidelijk is wel dat het kabinet de rekening deels neerlegt bij het bedrijfsleven en de vermogenden. Naast incidentele meevallers worden veel maatregelen gefinancierd door verhoging van de belastingen voor bedrijven en vermogende medelanders. Een overzichtj:

• De winstbelasting voor bedrijven (de eerste schijf) wordt verhoogd van 15% naar 19%
• De vermogensbelasting wordt verhoogd van 31% naar 34%
• Er komt een extra belasting voor bedrijven die in Nederland olie en gaswinnen (een “mijnbouwtaks”).

De RMU kan zich voorstellen dat ondernemers niet blij zijn met de verhoging van de winstbelasting. Ook bedrijven kampen immers met hoge energierekening en ervaren problemen wegens personeelstekorten en coronaperikelen. En er zijn nu eenmaal ook ondernemers die het in deze tijd gewoon heel zwaar hebben. Daarbij komt dat over het algemeen geldt: een harde aanpak van het bedrijfsleven is zo’n beetje als het gooien van zand in de motor van de economie. Toch is de RMU voorzichtig positief over deze plannen van het kabinet gericht op het “financieren” van de koopkrachtondersteuning. Feit is dat in zijn algemeenheid de laatste jaren de winsten van veel bedrijven, met name van grote bedrijven en multinationals, veel meer zijn toegenomen dan dat de lonen zich positief hebben ontwikkeld. Ook de vermogens zijn over het algemeen toegenomen, zeker die van (groot)aandeelhouders van ondernemingen. In die zin was het al wenselijk om in een tijd van economische groei ook nadrukkelijk te kijken op welke wijze de inkomens van die groei zouden kunnen profiteren. De aandacht voor dat vraagstuk is, terecht, in een stroomversnelling gekomen door de enorme druk op de koopkracht.
Het is wel nodig dat deze maatregelen tijdig, in ieder geval voor Prinsjesdag 2023, geëvalueerd worden op de effecten die ze hebben op burgers en op ondernemers.