Zorg dat de ander tot bloei komt

‘Ik ben niet echt in een hokje te stoppen, geloof ik.’ Een uur later blijkt de uitspraak een feit te zijn. Ed van Hell was directeur van stichting Ontmoeting en heeft inmiddels een eigen adviesbureau Dissidenk. ‘Een combinatie tussen dissident en denken’, verklaart hij met een lach. Wat kunnen we van deze andersdenkende leren?

Ed van Hell is geboren in Nederland, maar verhuisde in zijn tienerjaren naar Zuid-Afrika. ‘Eerst woonde ik dichtbij Johannesburg, later zijn we vlakbij Pretoria gaan wonen’, vertelt hij. ‘Dat vormt je leven.’ Na verschillende studies en banen begint Van Hell bij stichting Ontmoeting. ‘Ik had het voordeel dat ik daar op de werkvloer begon. Het heeft mij enorm geholpen dat ik met beide benen op de werkvloer te vinden was en tegelijkertijd leiding gaf. Mensen nemen dan ook makkelijker iets van je aan, omdat je dichtbij ze staat.’ In de tijd dat Van Hell bij Ontmoeting werkte, groeide de organisatie van 6 medewerkers en 30 vrijwilligers naar 230 medewerkers en 1000 vrijwilligers.

‘Christelijk leiderschap? Dat bestaat.’ Van Hell is er zeker van. ‘Leidinggeven is de ander dienen in navolging van Christus.’ Even is het stil. ‘Ook als je geen christen bent moet je de ander dienen. Maar met de woorden in navolging van Christus leg ik de lat wel erg hoog.’ Volgens Ed van Hell is er geen verschil tussen christelijk en dienend leiderschap. ‘Die boodschap komt uit de Bijbel als we Jezus horen zeggen: “Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen.”’ Alhoewel Van Hell nooit voornemens is geweest om leiding te geven, heeft hij inmiddels heel wat ervaring.

'Hoe ga ik eerlijk, liefdevol en rechtvaardig met de ander om?'

‘Ik gaf natuurlijk leiding bij Ontmoeting en daar waren natuurlijk niet de meest makkelijke cliënten. En leidinggevenden hebben altijd te maken met heel veel verschillende personeelsleden. Daarom stoeide ik altijd wel met de vraag: hoe ga ik eerlijk, liefdevol en rechtvaardig met de ander om?’ Gelukkig heeft Van Hell een Levend Voorbeeld, waar hij regelmatig aan denkt. ‘Dan vroeg ik me altijd af hoe Jezus dit gedaan heeft. Hij gaf leiding aan twaalf totaal verschillende mannen, Hij heeft ze bij elkaar gehouden en opgeleid. Daar stoei ik mee.’

Welke misverstanden leven er rond het thema leiderschap? Het is even stil. ‘Je stelt moeilijke vragen’, begint Van Hell. ‘Ik denk dat een van de grote misverstanden is dat leidinggeven maakbaar is, alsof het een aangeleerd kunstje is. Ik weet niet of je het kunt leren. Als leider moet je risico durven nemen. Daarom heb ik wel eens gezegd tegen anderen: laat het nu eens georganiseerd fout lopen. Als kind leer je ook door vallen en opstaan.’ De maakbaarheidsgedachte botst ook met dienend leiderschap. ‘De ander is net zo belangrijk als ik in mijn functie. Ik ben 100 procent afhankelijk van de ander.’
Maar uiteindelijk is het ontzettend mooi om te doen. ‘Ik kan er ontzettend van genieten als ik de ander tot bloei zie komen.’ Dit is dan ook gelijk de les voor elke leidinggevende in Nederland: ‘Zorg dat de ander tot bloei komt.’