OR en verkiezingen
We zijn bezig met het organiseren van de or-verkiezingen. We vragen ons af welke personen zich verkiesbaar mogen stellen en welke personen mogen stemmen. Er geven namelijk in het bedrijf twee managers leiding die niet in dienst zijn bij de B.V. waar or- verkiezingen gehouden worden. Ze werken al meerdere jaren in het bedrijf. Mogen zij meedoen aan de or-verkiezingen?
De wet op de ondernemingsraden geeft een aantal criteria om verkiesbaar en kiesgerechtigd te zijn: De persoon moet feitelijk in de onderneming werkzaam zijn en hij/zij moet een arbeidsovereenkomst hebben met de ondernemer. Ook moet een kiesgerechtigde werknemer ten minste zes maanden in de onderneming werken. Een werknemer die zich verkiesbaar wil stellen, moet ten minste een jaar werkzaam zijn. De twee managers voldoen wel aan het criterium dat ze feitelijk werkzaam zijn, maar ze zijn niet in dienst van de onderneming. Het is echter wel mogelijk dat de ondernemingsraad en de ondernemer samen overeenkomen dat deze personen aan te merken zijn als "in de onderneming werkzame personen", zoals bedoeld in de wet op de ondernemingsraden. De wet noemt namelijk dat deze mogelijkheid bestaat als dit "bevorderlijk is voor een goede toepassing van de wet in de onderneming". Als de bovengenoemde managers volledig meedraaien in het bedrijf, dan bestaat er weinig onderscheid met een werknemer die op basis van arbeidsovereenkomst werkzaam is en kan overeengekomen worden dat zij ook stemrecht hebben.
De gehele or heeft zich onlangs teruggetrokken, er zijn momenteel geen kandidaten voor een nieuwe or. Welke gevolgen heeft dit?
Het is een lastige situatie. Uw werkgever is namelijk verplicht om een or in te stellen als hij meer dan 50 personeelsleden heeft. U geeft echter ook aan dat er geen kandidaten zijn voor een nieuw or.
Een or heeft bepaalde bevoegdheden en rechten met als doel het belang van de werknemer in het oog te houden. Als er bijvoorbeeld een reorganisatie komt, of een bedrijf gaat verhuizen, heeft de or het recht om hierin te adviseren. De ondernemer kan dit advies niet zomaar naast zich neerleggen. Op het gebied van arbeidsomstandigheden of arbeidstijden bijvoorbeeld dient de ondernemer instemming aan de or te vragen als er nieuwe regelingen worden ingevoerd of als bestaande regelingen wijzigen. Als er in dergelijke situaties geen or is, dan is dit nadelig voor het belang van de werknemer. Medewerkers moeten voor zichzelf opkomen in een situatie waarin de or dit normaal gesproken had gedaan.
Nu kan iedere belanghebbende en vakorganisatie aan de kantonrechter vragen dat er een or wordt ingesteld als de werkgever dit niet wil. Maar uit uw vraag leid ik af dat er ook geen kandidaten zijn voor een nieuwe or.
De vraag is wat de reden is van het opstappen van de or en dat mensen zich geen kandidaat willen stellen voor een nieuwe or. Als de oorzaak bekend is, kan ook gekeken worden naar een mogelijke oplossing. Als er sprake is van een moeilijke opstelling van een werkgever, kan een oplossing zijn dat de vakorganisaties waar de werknemers lid van zijn een gesprek aangaan met de werkgever. Of dit mogelijk en zinvol is, hangt af van de situatie en of er voldoende mensen lid zijn van een bepaalde vakorganisatie.
In onze or is een vacature ontstaan. Er is slechts een persoon die zich kandidaat heeft gesteld. Het is ons niet duidelijk of wij nu wel verkiezingen moeten organiseren?
Dit is afhankelijk van wat er in het reglement is bepaald. In veel reglementen is opgenomen dat als zich te weinig of precies genoeg kandidaten hebben gemeld voor het aantal vacatures, er geen verkiezingen gehouden hoeven worden. Controleer echter wel of aan alle vereisten is voldaan. Zijn de vakbonden gevraagd namen van kandidaten in te dienen en hebben alle werknemers die zich kandidaat kunnen stellen ook de gelegenheid daarvoor gehad?
Enige tijd geleden zijn binnen onze onderneming or-verkiezingen gehouden. Wij willen graag de niet gekozen kandidaten betrekken bij de or en vragen ons af op welke wijze dat kan?
Kandidaten die weliswaar beschikbaar waren voor de or maar niet zijn gekozen, kunt u laten aansluiten bij de or als onderdeel van een commissie of een werkgroep. Deze kandidaten hebben uiteraard geen stemrecht binnen de or. Mochten er tussentijdse vacatures ontstaan, dan hoeven er dankzij deze ‘reserveleden’ geen tussentijdse verkiezingen te worden georganiseerd, maar kan de vacature worden opgevuld door de kandidaat die bovenaan de reservelijst staat.
Binnen onze organisatie worden steeds meer uitzendkrachten ingezet. Wij als or hebben begrepen dat we niets voor hen kunnen betekenen, omdat zij niet in dienst zijn van de onderneming.
In het or-reglement is bepaald of de or ook is ingesteld voor uitzendkrachten (en eventuele vrijwilligers). In het reglement is gedefinieerd wie behoren tot de groep van in de onderneming werkzame personen. Volgens de tekst van de WOR worden uitzendkrachten in ieder geval meegerekend als zij twee jaar of langer binnen de onderneming werkzaam zijn. Mogelijk echter dat er in het reglement een kortere termijn is aangehouden.
In ons or-reglement is een zittingsduur van vier jaar afgesproken en het is mogelijk om or-leden voor één volgende termijn te kiezen. Drie or-leden zijn tussentijds in de or gestapt, zij kwamen in de plaats van or-leden die bijna twee jaar in de or hadden gezeten. Klopt het dat voor deze drie or-leden een maximale zittingstermijn van zes jaar geldt?
In artikel 12 lid 5 van de WOR is het volgende bepaald: ‘Hij die optreedt ter vervulling van een tussentijds opengevallen plaats, treedt af op het tijdstip waarop degenen in wiens plaats hij komt, had moeten aftreden.’ Hier volgt uit dat de betreffende leden de zittingsduur van de huidige or vol kunnen maken en nadien herkozen kunnen worden voor een volgende termijn. De totale zittingsduur voor deze personen komt dan inderdaad uit op zes jaar.
